Een manier om verschillende behandelopties te vergelijken (en dan een keuze te maken), is het gebruik van een optiematrix. In zo’n schema leg je heel gestructureerd vast welke opties er zijn. Per optie noteer je een aantal kenmerken, zoals: hoelang duurt de behandeling, wat zijn de mogelijke bijwerkingen, en hoe snel ben je weer beter?
Je hebt het meeste baat bij een optiematrix als je hem zelf invult: dan neem je díe informatie op die voor jou het meest van belang is.
Download hier een lege optiematrix en vul hem in voor jouw situatie.
Wil je meer weten over de optiematrix, kijk dan op de Engelstalige website www.optiongrid.org. Daar staan ook reeds ingevulde matrices voor een aantal aandoeningen. Let op: je krijgt de matrix pas nadat je je (gratis) registreert en de matrix is in het Engels.
Hieronder vind je twee ingevulde voorbeelden van een optiematrix.
Voorbeeld 1. Ontsteking van de keelamandelen: wel of geen operatie?
| Veel gestelde vragen | Tonsillectomie | Medicatie |
| Wat houdt de behandeling in? | De amandelen worden onder narcose operatief verwijderd. | De huisarts schrijft antibiotica voor. |
| Hoe lang duurt de behandeling? | De operatie duurt ongeveer 30 minuten. In sommige gevallen blijft het kind een nacht in het ziekenhuis. | De behandeling duurt voort totdat de ontsteking voorbij is of een andere behandeling noodzakelijk wordt geacht. |
| Hoe lang duurt het herstel? | Het herstel duurt ca. 2 weken. Het kind moet dan thuis blijven om infecties te voorkomen. | Het duurt 3-7 dagen om te herstellen van een periode van ontsteking. |
| Heeft mijn kind daarna geen keelontsteking meer? | Ontsteking van de amandelen komt dan uiteraard niet meer voor. Kinderen kunnen nog wel gewone keelpijn krijgen, maar het komt veel minder voor. | Bij 30% van de kinderen houdt de ontsteking van de keelamandelen op den duur spontaan op. Ze kunnen nog wel gewone keelpijn krijgen. |
| Wat zijn de risico’s van de behandeling? | Zoals bij alle operaties is er een minieme kans op ernstige complicaties. Vaker komen voor: pijn, overgeven, bloeding, infecties, schade aan het gebit. | Ernstige gevolgen van ontsteking van de keelamandelen zijn zeer zeldzaam. |
| Wat is het risico op nabloedingen? | Eén op de 100 kinderen heeft ernstige nabloedingen direct na de operatie. Meestal is dan een tweede operatie nodig om het bloeden te stoppen. Drie op de 100 kinderen krijgen ernstige nabloedingen in de eerste drie weken na de operatie. In sommige gevallen is er dan een tweede operatie nodig om het bloeden te stoppen. | Bloedingen ten gevolge van de ontsteking van keelamandelen zijn zeer zeldzaam. |
| Kan ik nog van gedachten veranderen? | Tot vlak voor de operatie kun je nog van gedachten veranderen. In 27% van de gevallen gaat de ontsteking vanzelf over in de periode dat het kind op de wachtlijst voor een operatie staat. Die kinderen hebben dan dus geen operatie meer nodig. | Jazeker, je kunt je huisarts altijd vragen om een verwijzing naar het ziekenhuis. |
| Zijn andere patiënten tevreden over hun beslissing? | Ouders blijken tevreden te zijn over de operatie en het effect op de gezondheid van hun kind. | Ouders zijn tevreden dat het kind beter wordt zonder dat een operatie nodig is. |
Voorbeeld 2 Psoriasis: wel of geen medicatie?
| Opties | Methotrexaat | Ciclosporine | Acitretine | Geen medicatie |
| Hoe vaak moet ik het innemen? | 1 keer per week Daarnaast foliumzuur | 2 keer per dag | 1 keer per dag | Niet |
| Kan ik het continu nemen? | Ja | Nee, slechts 4 tot 12 weken | Ja | N.v.t. |
| Wanneer merk ik verbetering? | Na 4 tot 12 weken | Na 4 tot 12 weken | Na 4 tot 8 weken | Kan verergeren, verbeteren of gelijk blijven |
| Hoeveel mensen helpt deze medicatie van de psoriasis af? | 32%-42% van de patiënten | 36%-91% van de patiënten | 32%-52% van de patiënten | 0%-29% van de patiënten, ook afhankelijk van andere therapie |
| Hoeveel patiënten hebben last van bijwerkingen? | Ca. 9% krijgt last van de lever; soms ook beenmerg-problemen | 50% krijgt last van de nieren; 40% krijgt last van hoge bloeddruk | 85% krijgt droge lippen; 20% krijgt last van de lever en van haaruitval | 30% krijgt hoge bloeddruk en droge lippen; 10% haaruitval of leverproblemen (door het niet-behandelen) |
| Moet ik tests ondergaan of andere dingen doen? | Ja: bloedtests om je lever en beenmerg te checken (en je kunt beter geen alcohol drinken) | Ja: bloeddruktests en bloed- en urinetests om je nieren te volgen | Ja: bloedtests of tests van je lever en cholesterol | Nee |
| Wat als ik kinderen wil krijgen? | Beschadigt zowel eicellen als sperma; zorg dat je niet zwanger wordt (of iemand zwanger maakt) tot 3 maanden na het stoppen met deze medicatie | Je kunt de medicatie blijven gebruiken tijdens zwangerschap; er is een kleine kans op een miskraam, vroeggeboorte of lager geboortegewicht | Beschadigt zowel eicellen als sperma; zorg dat je niet zwanger wordt (of iemand zwanger maakt) tot 3 jaar na het stoppen met deze medicatie | Je kunt gewoon zwanger worden, je psoriasis heeft geen effect op de baby; wel kan de psoriasis erger of juist minder worden tijdens zwangerschap. |
